اگر اولین بار است که می خواهید رانندگی با ماشین های دنده اتوماتیک را تجربه کنید؛ لازم است که بگوییم اصلا نگران نباشید. در این مقاله، تمام آموزش ها و نکات لازم کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس را بیان خواهیم کرد. تغییر خودرو از دنده دستی به اتومات، در ابتدا کمی چالشی خواهد بود. شاید شما چندین سال به خودروی دنده دستی عادت کرده باشید و اینکه دیگر پدال کلاچ را زیر پای خود احساس نکنید، پای چپتان را گیج خواهد کرد! خبر خوب اینکه نحوه کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس و دستی در اصول تفاوتی با هم ندارند. اما جزئیاتی در مورد رانندگی با خودروهای دنده اتومات وجود دارد که در صورت آگاهی به آنها، عملکرد بهتری را از خودروی خود خواهید گرفت.

ماشین های دنده اتوماتیک چگونه کار می‌کند؟

کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس و یا مدل دستی آن، به زبان ساده آن است که موتور اتومبیل نیروی اصلی حرکت را تامین می‌کند اما برای انتقال این نیرو به چرخ‌ها به گیربکس نیاز خواهد داشت. گیربکس میزان نیرویی که باید به چرخ‌ها برسد را تنظیم می‌کند.

زمانی که ماشین دنده‌ای در اختیار داشتید، با تغییر دنده می‌توانستید میزان نیرویی که به چرخ‌ها وارد می‌شود و در نهایت سرعت و شتاب را تنظیم کنید اما گیربکس اتومات این کار را به عهده گرفته و در ماشین اتومات دیگر نیازی به تنظیم دنده با سرعت نیست.

در آموزش رانندگی با دنده اتومات اولین نکته‌ای که بیش از هر چیز توجه شما را جلب می‌کند جای خالی کلاچ در ماشین های دنده اتومات است. بدون شک کنترل دو پدال ساده‌تر از کنترل سه پدال با دو پاست!

آشنایی با نحوه کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس

برای کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس (dongfeng h30 cross) ابتدا باید بدانید که 4 بخش در همه ماشین‌های اتومات مشترک است:

• حرف P در دنده اتومات (Park)

حالت P ماشین در واقع همان حالت پارک است. زمانی که دنده ماشین بر روی P قرار گیرد هر کاری کنید ماشین راه نمی‌افتد. شما خودتان ماشین را در حالت پارک قرار داده‌اید بنابراین ماشین حتی در صورتی که گاز بدهید حرکت نخواهد کرد.

اگر پیش از این با ماشین دنده‌ای رانندگی کرده باشید در شرایطی که ماشین روشن است و شما ایستاده‌اید، برای آنکه ماشین حرکت نکند باید ترمز بگیرید و ماشین خلاص باشد، اگرماشین خاموش است برای آنکه حرکت نکند باید خلاص نباشد.

هیچ کدام از این پیچیدگی‌ها را ماشین اتومات ندارد. به همین دلیل آموزش رانندگی با دنده اتومات بسیار ساده‌تر است. کافیست بدانید اگر قرار است ماشین حرکت نکند دنده باید روی P قرار داشته باشد.

• حرف R در دنده اتوماتیک

معنای Reverse یعنی بازگشت به عقب. پس دنده R دنده عقب است. زمانی که دنده روی R باشد پای خود را از روی ترمز بردارید و گاز دهید میبینید که ماشین به عقب حرکت می‌کند.

• حرف N دنده اتومات

معنای Neutral یعنی دنده خلاص. اما کاربرد دنده N چیست؟ زمانی که پشت چراغ قرمز ایستاده‌اید دنده را روی N قرار داده و دستی را می‌کشید، زمانی که قرار است اتومبیل را پارک کنید، ترمز کنید، دنده را روی N قرار دهید، دستی را بکشید، دنده را روی P قرار دهید. دنده N حالتی است که در هر سرعتی که ماشین قرار داشته باشد، وضعیت را در همان سرعت نگه خواهد داشت. این دنده و دنده پارک تنها دنده‌هایی هستند که از آنها برای استارت زدن خودرو و روشن شدن آن استفاده می‌شود.

• حرف D در دنده اتومات (Drive)

این دنده مخصوص حرکت کردن است. زمانی که قرار است ماشین راه بیفتد باید روی این دنده باشید. توجه داشته باشید که زمانی که دنده روی D باشد و پای خود را از روی ترمز برداشته باشید و گاز دهید ماشین راه می‌افتد.

آموزش رانندگی با دنده اتوماتیک اچ سی کراس

برای رانندگی و اطلاع از کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس حتما نکات زیر را در نظر بگیرید:

حرکت با ماشین اتومات

1. همانند هر خودروی دیگر، پس از سوار شدن، ابتدا صندلی، آینه و … را تنظیم نموده و پدال گاز و ترمز را چک نمایید.
2. پا را بر روی پدال ترمز قرار داده، تا انتها فشار داده و خودرو را روشن نمایید.  مکانیزم اغلب خودروهای اتومات امروزی به ترتیبی است که معمولا بدون فشردن پدال ترمز روشن نمی شوند.
3. بدون آنکه پا را از روی پدال ترمز بردارید دنده را در حالت D (یا R) قرار دهید.
4. ترمز دستی را خوابانده و کم‌کم پا را از روی پدال ترمز پایی برداشته و به آرامی بر روی پدال گاز فشار داده و از رانندگی لذت ببرید.

شاید تعجب کنید که چرا گفته می شود که تا زمان حرکت پا را از روی پدال ترمز برندارید. علت این توصیه صرفا بخاطر رعایت نکات ایمنی است زیرا در خودروهای دنده اتوماتیک بعد از خاموش شدن موتور عملا دنده درگیر نیست و بجز حالت P،  بقیه دنده ها در حالت خلاص هستند.

حال اگر به هر دلیلی آخرین باری که خودرو را پارک کرده اید مکانیزم الکترونیکی شیفتر دنده دچار اشکال شده و خودرو در حالت P قرار نگرفته باشد بلافاصله بعد از روشن شدن موتور،  خودرو حرکت می کند. هر چند که این احتمال ضعیف است اما نادیده گرفتن آن ممکن است منجر به مشکلات جبران ناپذیری شود.

توقف با ماشین اتومات

1. یکی دیگر از نکات مهم در مورد نحوه کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس این است که زمانی که ماشین در حال حرکت است و قصد دارید آن‌را متوقف کنید ترمز را فشار دهید.
2. زمانی که خودرو متوقف شد و در موقعیت مناسب برای پارک قرار گرفت، ابتدا دنده را در حالت N قرار دهید و ترمز دستی را بکشید.
3. سپس پای خود را از روی ترمز بردارید و دنده را روی P بگذارید.
4. حالا ماشین را خاموش کنید. در ادامه به صورت تیتر وار دستورالعمل حرکت و توقف را نام می‌بریم.

خلاصه توقف و حرکت با دنده اتومات

همه چیز را کنترل کنید، کمربند را ببندید، پا روی ترمز، ترمز دستی خوابیده، دنده در حالت D، راهنما بزنید، اطراف را کنترل کنید، آرام پا را از روی ترمز بردارید.

نحوه کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس – توقف

کافیست ترمز کنید تا ماشین متوقف شود. در محلی مناسب پارک کنید. خودرو که متوقف شد پای شما هنوز روی ترمز است، دنده را روی N گذاشته ترمز دستی را بکشید، پا را از روی ترمز بردارید. دنده را در حالت P قرار دهید. می‌توانید ماشین را خاموش کنید.

بنابراین همواره ترمز گرفتن را فراموش نکنید. فراموش نکنید ترمز دستی را هنگام حرکت بخوابانید. و همچنین ترمز دستی را پیش از خاموش کردن بکشید.

نحوه کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس در سربالایی و سرپایینی

اگر فشار پای خود را از روی پدال گاز بردارید دنده سنگین می‌شود. هنگامی که در سراشیبی قرار دارید برای کنترل بیش‌تر روی ماشین از سه دنده‌ای که در اختیار شما قرار گرفته استفاده کنید تا دنده سنگین شود و مانع سرعت گرفتن شما شود. به طور کلی اگر در سراشیبی فشار گاز را کم کنید خود به خود دنده سنگین می‌شود.

زمانی که در حال بالا رفتن از یک سربالایی دشوار هستید حتما از دنده کمک گیربکس استفاده کنید. ( حالت دستی)

نکته آخر در مورد نحوه کار با دنده اتوماتیک اچ سی کراس اینکه به دستورالعمل توقف که ارائه شد دقت کنید. این کار شاید در مواقعی که خیابان شیب نداشته باشد اگر مو به مو اجرا نشود مشکلی پیش نیاید اما در شرایط سراشیبی یا سربالایی حتما باید ابتدا دنده را روی N بگذارید، سپس ترمز دستی را بالا بکشید و در آخر دنده را روی P بگذارید تا ایمنی تضمین شود. بنابراین این روند را به عادت تبدیل کنید تا همیشه به همین شیوه عمل کنید.

مواردی پیش می‌آید که دنده از حالت P خارج نمی‌شود و اصطلاحا قفل می‌کند. در این موارد بخشی کنار دنده تعبیه شده که با نام shift lock نام‌گذاری می‌شود. اگر سوئیچ و یا یک پیچ‌گوشتی را در این بخش وارد کنید قفل باز خواهد شد.

بیشتر بخوانیم: علت روشن شدن چراغ چک اچ سی کراس

کارهایی که نباید با خودرو دنده اتومات انجام دهید

به هنگام رانندگی با ماشین اتوماتیک باید چند نکته حیاتی را همواره به خاطر داشته باشید. در زیر به برخی از نکات مهم مربوط به گیربکس اچ سی کراس میپردازیم:

1- از حالت N  برای بالابردن دور ماشین در ابتدای حرکت استفاده نکنید!

بعضی رانندگان ماشین اتومات عادت دارند مشابه با خودروهای دنده ای در زمان روشن کردن خودرو، ابتدا دنده را در حالت N یا خلاص می گذارند و دور موتور را بالا می برند، سپس دنده را در حالت ِDrive قرار می دهند. این عادت اشتباه آسیب جدی به گیربکس های اتوماتیک وارد می کند و هزینه های زیادی را برای صاحب خودرو به وجود می آورد.

علاوه بر این بلافاصله پس از روشن کردن موتور، به فکر سرعت‌های بالا نباشید. به موتور اجازه دهید خود را پیدا کرده و کم‌کم سرعت را افزایش دهید. اغلب گیربکس های اتوماتیک مناسب برای شتاب گیری های ناگهانی و رانندگی پر فشار نیستند. البته قضیه در مورد خودروهای اسپورت اتومات کمی متفاوت است.

2- به هیچ وجه به هنگام حرکت، دنده را عوض نکنید!

نکته تاسف‌بار داستان آنجاست که برخی حتی بدون آنکه پا را بر روی پدال ترمز قرار دهند دنده را به حالت P تغییر می‌دهند که این موضوع برای سیستم انتقال قدرت بسیار مضر است و باعث استهلاک زودهنگام گیربکس خودرو اتومات می شود. توجه کنید که قرار دادن گیربکس از حالت D به حالت دستی ( تیپ ترونیک) یا مود های پیشفرض گیربکس مانند حالت اسپورت/برقی مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

3– به هیچ وجه در سرپایینی‌ها، خودرو را در حالت خلاص قرار ندهید!

شاید در نگاه اول این امر مصرف سوخت شما را کاهش دهد ولیکن با توجه به آنکه روانکاری دنده‌ها صورت نمی‌پذیرد فرسودگی و صدمات زودرسی را در پی خواهد داشت. این کار باعث فشار مضاعف به شیر برقی های گیربکس خواهد شد و هزینه تعویض این شیرهای برقی رقم قابل توجهی است.

به عبارتی هزینه‌های ایجاد شده بسیار بیشتر از صرفه‌جویی مصرف سوخت است. ضمن اینکه در برخی از خودروهای دنده اتوماتیک سوخت‌رسانی به موتور در سرازیری قطع می شود و مصرف سوخت به صورت اتومات کاهش می یابد.

4- در پشت چراغ ‌قرمز، دنده را در حالت خلاص  قرار ندهید!

وقتی خودرو در حالت D یا همان درایو متوقف ‌شده است فشار کمتری به گیربکس خودرو وارد می شود. بنابراین در ترافیک و چراغ قرمز که مدت زمان توقف خودرو کمتر از 2 دقیقه است، گیربکس را خلاص نکنید. خلاص کردن گیربکس و قراردادن دوباره‌ی آن در حالت D، استهلاک بیشتری را برای گیربگس به همراه دارد.  در صورتی که توقف بیشتر از دو دقیقه بود از همان حالت N برای توقف استفاده نمائید.

5- قبل از توقف کامل خودرو دنده را در حالت P قرار ندهید!

در این حالت شما به خودرو فرمان ایست می‌دهید در حالیکه خودرو در حال حرکت است و این امر صدمات جبران‌ناپذیری برای گیربکس در پی خواهد داشت. بنابراین برای افزایش طول عمر گیربکس، پس از ایست کامل ابتدا دنده را در حالت N قرار دهید، ترمز دستی را بکشید و ترمز را رها کنید سپس دنده را در حالتP قرار دهید.

با رعایت همه این موارد در زمان توقف وزن خودرو بر روی چرخ های عقب می افتد در حالیکه اگر از ابتدای توقف دنده را در حالت P قرار دهید فشار وزن خودرو بر روی گیربکس خواهد افتاد که برای جعبه دنده های اتوماتیک مضر است.

6- با روغن گیربکس کم رانندگی نکنید!

بسیاری از رانندگان خودرو گمان می‌کنند روغن موجود در گیربکس‌ خودروهای اتوماتیک مانند خودروهای دنده‌ای نیازمند تعویض نیست و بازدید دوره ای آن کفایت می کند! این تصور کاملا اشتباه است که روغن فابریک کارخانه باید داخل گیربکس بماند، روغن گیربکس‌های دنده‌ای و اتوماتیک هر دو نیاز به تعویض دوره‌ای دارند.

یکی از وظایف روغن گیربکس کمک به روانکاری گیربکس و خنک ماندن آن هنگام کار کردن خودرو است. بنابراین در صورت رانندگی طولانی مدت با روغن گیربکس کم، خودروی شما با مشکلات متعددی روبرو خواهد شد. بهتر است هر ۵ هزار کیلومتر مقدار روغن گیربکس را کنترل کنید و به ازای هر ۵۰ هزار کیلومتر از روغن جدید استفاده نمایید.

7- باک سوخت را خالی نگذارید!

فشار سوخت یکی از مواردی است که در عملکرد مناسب خودروهای اتومات بسیار موثر است لذا همواره سعی نمایید تا باک خودرو خیلی خالی نشود.

بیشتر بخوانیم: روش کاهش مصرف سوخت اچ سی کراس

8- از دو پا برای ترمز و گاز استفاده نکنید!

از پای راست خود جهت ترمز و گاز استفاده نمایید و مدام بین این پا و آن پا سوئیچ نکنید.  استفاده از پای چپ در خودروهای اتومات به معنی فشردن پدال ترمز با آن است و اگر این فشردن پدال ترمز همزمان با فشردن پدال گاز باشد قطعا گیربکس خودروی شما دچار آسیب جدی می شود.